Magnesiumzouten en –oliën voor de huid zijn al een tijd erg populair. Ik ben zelf sinds kort ook fan. Want zo’n mineraalbadje blijkt namelijk een zeer effectieve manier om je magnesiumspiegel aan te vullen, en daarmee klachten als vermoeidheid, migraine en spierkrampen te verlichten. Ook bij bepaalde huidklachten kan een zoutbad veel doen. Maar hoe werkt het nu eigenlijk?

Wat doet magnesium?

Magnesium is een heel belangrijk mineraal voor het lichaam. Een stof dus die we – net als ijzer, zink of calcium – níet zelf aanmaken, maar uit onze voeding moeten halen. Magnesium speelt in heel veel lichaamsprocessen een sleutelrol. Zo is magnesium betrokken bij de botopbouw en bij de overdracht van prikkels in ons zenuwstelsel. Ook is het mineraal onmisbaar voor een goede spierwerking, waaronder ook die van het hart. Behalve het hartritme, reguleert magnesium nog de bloeddruk en heeft het een rol bij de werking van het immuunsysteem. Magnesium zorgt in feite ook voor het kunnen ontspannen; niet alleen van de spieren, maar ook van de hersenen.

Waar zit het in?

Er staat genoeg voeding op ons menu waarmee we voldoende magnesium zouden moeten binnenkrijgen. Het mineraal zit in brood, graanproducten, groene groenten, noten, melk en vlees. Volgens het Voedingscentrum hoeft een tekort daarom nauwelijks voor te komen. Toch zijn er factoren die de inname van magnesium onder druk hebben gezet. De Belgische bodem is sowieso niet rijk aan magnesium. Daarbij komt dat de landbouwgrond door het gebruik van kunstmest is ‘verarmd’. Ook gaat het mineraal soms verloren door allerlei voedselbewerkingen en medicijngebruik.

Klachten door tekort magnesium

Het is nog heel lastig om een tekort aan magnesium aan te tonen via bloedonderzoek. Sterker nog: een magnesiumdeficiëntie gaat lang niet altijd gepaard met een verlaagd magnesiumgehalte in het bloed, want het mineraal kan ook zijn vrijgemaakt uit de botten om de bloedspiegel op peil te brengen. Maar er zijn wel klachten beschreven die kunnen duiden op een te lage magnesiumspiegel. De belangrijkste: lusteloosheid, niet kunnen slapen, vermoeidheid, spierkrampen, vermoeide benen en migraine. Onvoldoende inname van magnesium blijkt ook de kans op een reeks chronische ziekten te verhogen, waaronder osteoporose, diabetes type 2 en hart- en vaatziekten.

Aanvullen: slikken of badderen

Natuurlijk bestaan er allerlei supplementen om je dagelijkse hoeveelheid mineralen op peil te houden. Veel van deze middelen werken echter met magnesiumoxide, een vorm die nu juist minder goed wordt opgenomen in het lichaam. Bovendien kunnen bij overdosering gemakkelijk darmklachten als diaree optreden. In plaats van slikken kun je daarom ook gaan badderen of smeren. Uit onderzoek blijkt namelijk dat magnesium in zoutvlokken of olievorm heel goed wordt opgenomen door de huid en zo prima de bloedbaan kan bereiken.

De aloude zoutbaden

Eigenlijk is baden in zouten voor gezondheidsdoeleinden natuurlijk niet nieuw. Therapieën in de Dode Zee of met Dode Zeezouten worden immers al vele jaren toegepast bij allerlei gezondheidsklachten, met name huidproblemen als eczeem en ontstekingsziekten als psoriasis en artritis. De heilzame effecten van die therapieën zijn overigens voornamelijk anekdotisch, maar worden uiteindelijk grotendeels toegeschreven aan de mineralen van de zee, en dan met name aan magnesium. Heel interessant was daarom ook het proefschrift van een Australische biotechnoloog naar het daadwerkelijke effect van magnesium op de huidbarrièrefunctie én het afweersysteem. Een van de eerste en belangrijkste vragen daarbij was: komt magnesium eigenlijk wel door de huid?

Door de huidbarrière

Je zou denken dat magnesium – of welke stof dan ook – niet zomaar een gezonde huid met een normaal functionerende huidbarrière kan binnenvliegen. Maar dat blijkt dus wel degelijk te kunnen gebeuren onder en dankzij bepaalde omstandigheden zoals een verhoogde temperatuur of veranderde hydratatiecondities (bijvoorbeeld een hoge concentratie zouten in de omgeving/water) of met behulp van penetratiebevorderende stoffen. Bij een beschadigde huid, zoals in het geval van eczeem, komen de magnesiumdeeltjes overigens een stuk ‘makkelijker’ de huid binnen. De onderzoekers toonden daarbij ook aan dat magnesium zorgde voor een beschermende reactie van de huid.

Effect op ontstekingsprocessen

Het Australische onderzoek toonde niet alleen aan dat magnesium de huid kan passeren, maar bekeek vervolgens ook het effect van het mineraal op het afweersysteem. Het is namelijk bekend dat een tekort aan magnesium een rol speelt bij bepaalde ontstekingsprocessen. Dat een bad van Dode Zeezouten verlichting kan bieden bij ontstekingsziekten als artritis en psoriasis is mogelijk terug te voeren op het directe effect van magnesium op bepaalde ontstekingsfactoren van het afweersysteem. Mogelijk ligt hier ook de verklaring voor positieve ervaringsverhalen over magnesium bij rosacea.

Van bad naar bloed

Toen ik vervolgens nog een onderzoek tegenkwam waarin de bloedwaarden werden gemeten na magnesiumbaden, was ik wel overtuigd. Inmiddels staat er bij mij dus een pot magnesiumzoutvlokken op de badrand.

Magnesium is trouwens ook verkrijgbaar als olie die je zo op de huid kunt smeren of sprayen. Deze olie wordt gewonnen uit een van de zuiverste bronnen die er bestaan, namelijk de Zechstein Zee. Deze miljoenen jaren oude ondiepe binnenzee ligt onder ons eigen landje.

Ontspan!

Goede zoutvlokken van magnesiumchloride zullen de zuurgraad van de huid niet aantasten. Soms worden magnesiumchloridevlokken met natriumbicarbonaat gecombineerd (pH-waarde van rond de 8) en dat maakt de uiteindelijke oplossing (je bad) heel alkalisch en dus minder goed voor de huid. Ook wordt magnesium soms verwerkt in producten met een te hoge pH. Het is wel belangrijk om dat als consument in de gaten te houden. Huidverzorgingproducten zijn bij voorkeur huidneutraal (dus een beetje zuur); echte alkalische oplossingen kunnen voor problemen zorgen.

Voelt je huid toch wat droog aan na een zoutbad of na het insprayen van de huid met magnesium, dan kan je het beste een goede moisturizer of bodylotion gebruiken. Doe dit het liefst op de nog vochtige huid, zodat je het water goed kunt insluiten.

Bron Dr. Jetske Ultee - Onderzoeksarts in de cosmetische dermatologie

Ikzelf geef hierbij de voorkeur aan het merk Zechsal Magnesium Badzout.